Interwencja na rzecz rodzin ofiar
Po latach oczekiwań i apeli rodzin ofiar, Instytut Pamięci Narodowej zadeklarował gotowość do podjęcia działań zmierzających do godnego pochówku szczątków Polaków ekshumowanych ze zbiorowych mogił śmierci. Przełomowa decyzja zapadła po interwencji Macieja Żywno, Wicemarszałka Senatu RP, który dwukrotnie zwracał się do IPN w tej sprawie. Żywno podkreślał, że przeprowadzono już wszelkie możliwe badania, w tym skanowanie czaszek, i nie ma potrzeby dalszego przechowywania szczątków, które mogą w końcu spocząć w godnym miejscu.
Inicjatywa wystąpienia do IPN wyszła na wniosek Agnieszki Markiewicz-Cybulskiej, prezes Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Białymstoku. W liście skierowanym do senatora Macieja Żywno apelowała o wsparcie i pomoc w organizacji pochówku szczątków w Katedrze Polowej Wojska Polskiego. Podkreśliła, że rok 2025, poświęcony pamięci ofiar zbrodni katyńskiej, jest szczególnym czasem, w którym rodziny oczekują na godne zakończenie wieloletnich starań i możliwość oddania hołdu swoim bliskim. Prosiła o zwrot części czaszek do miejsc ich pierwotnego spoczynku oraz o pochowanie pozostałych szczątków w przygotowanej krypcie.
Odpowiedź IPN i nadzieja na szybkie rozwiązanie
Z informacji Stowarzyszenia wynika, że na godny pochówek oczekują m.in. czaszki ekshumowane w Charkowie w 1991 roku, czaszki przechowywane w Muzeum Katyńskim, a także szczątki pochodzące z grobów w Katowicach i Warszawie. Szczególnie ważne są trzy czaszki wydobyte podczas prac w Katyniu w 1943 roku, które przez lata przechowywano we Wrocławiu i które w tym roku mają zostać złożone w Kaplicy Katyńskiej w Kościele Garnizonowym św. Elżbiety. Wśród ekshumowanych szczątków znajduje się także ponad czterysta zębów pobranych od ofiar podczas ekshumacji prowadzonych w Bykowni.
Odpowiedź Instytutu Pamięci Narodowej, podpisana przez zastępcę prezesa IPN dr. hab. Karola Polejowskiego i datowana na 17 czerwca 2025 roku, wyraża gotowość do podjęcia działań umożliwiających godny pochówek szczątków znajdujących się pod opieką IPN. To ważny sygnał dla rodzin ofiar i całego społeczeństwa, że proces ten zbliża się do końca.
Rok 2025, poświęcony pamięci ofiar zbrodni katyńskiej, może stać się symbolem zamknięcia bolesnego rozdziału historii, a także wyrazem szacunku dla tych, którzy zginęli w jednej z najtragiczniejszych zbrodni XX wieku. "Odpowiedź IPN daje nadzieję, że jeszcze w tym roku szczątki te zostaną godnie pochowane, m.in. w Katedrze Polowej Wojska Polskiego. Będę nad tym czuwał. To nie tylko kwestia pamięci. To kwestia domknięcia żałoby rodzin" - napisał Maciej Żywno w mediach społecznościowych.
24@bialystokonline.pl
